ابراهیم بن عبدالله زاهدی گیلانیاِبْراهیمِ گیلانی، پسر شیخ عبدالله زاهدی گیلانی ، از دانشمندان، شاعران و خوشنویسان قرن ۱۲ق/۱۸م. بود ۱ - کوچکترین فرد خانوادهابراهیم کوچکترین فرزند خانواده خود بود. ۲ - تحصیلات ابتدائیمقدمات علوم را در لاهیجان نزد پدرش که به علم و تقوی زبانزد بود، فراگرفت. ۳ - مهارتهاو در شاعری و خوشنویسی و ترسل مهارت کامل یافت. [۱]
حزین، محمدعلی، تاریخ، ج۱، ص۵، اصفهان، ۱۳۳۲ش.
[۲]
حزین، محمدعلی، تذکره، ج۱، ص۲۱، اصفهان، ۱۳۳۴ش.
در توصیف خط ابراهیم آمده است که وی به ۷ قلم نیکو می‌نوشت و خوشنویسان اصفهان از نمونه‌های خط او که به آنجا می‌رسید بهره می‌بردند. [۳]
حزین، محمدعلی، تاریخ، ج۱، ص۵، اصفهان، ۱۳۳۲ش.
۴ - اساتیدحزین لاهیجی (۱۱۰۳-۱۱۸۰ق/۱۶۹۲-۱۷۶۶م) که برادرزاده او بود می‌گوید در ۱۰ سالگی، هنگامی که با پدر خود به لاهیجان سفر کرده بود، مدت یک سال نزد عم خود به تحصیل مشغول شد و خلاصةالحساب شیخ بهایی را نزد او فرا گرفت. [۴]
حزین، محمدعلی، تذکره، ج۱، ص۲۱، اصفهان، ۱۳۳۴ش.
۵ - تاریخ وفاتابراهیم در ۱۱۱۹ق/۱۷۰۷م در لاهیجان درگذشت و در همان شهر به خاک سپرده شد. [۵]
حزین، محمدعلی، تذکره، ج۱، ص۲۱، اصفهان، ۱۳۳۴ش.
۶ - آثار و تألیفاتحزین از ۳ تألیف او نام می‌برد: ۱. کاشف الغواشی، که حاشیه بر کتاب کشاف است و تا سوره احقاف رسیده است [۶]
حزین، محمدعلی، تذکره، ج۱، ص۲۱، اصفهان، ۱۳۳۴ش.
۲. رساله‌ای در توضیح کتاب اقلیدس [۷]
حزین، محمدعلی، ج۱، ص۲۱، تذکره، اصفهان، ۱۳۳۴ش.
۳. رافع الخلاف، که حاشیه بر کتاب مختلف علامه حلی است. [۸]
حزین، محمدعلی، تذکره، ج۱، ص۲۱، اصفهان، ۱۳۳۴ش.
از این اثر نسخه‌ای در کتابخانه عمومی معارف به شماره ۷۱ موجود است. [۹]
جواهر کلام، عبدالعزیز، فهرست کتابخانه عمومی معارف، ج۱، ص۹۸-۹۹، تهران، ۱۳۱۳ش.
۷ - مهارتهای دیگربه گفته حزین، ابراهیم در سرودن انواع شعر و مدایح و مراثی ائمه ، معما و لغز مهارت داشت، اما از اینهمه تن‌ها دو رباعی و برخی ابیات و قطعات پراکنده از او در تاریخ حزین و تذکره حزین [۱۰]
حزین، محمدعلی، تاریخ، ج۱، ص۵، اصفهان، ۱۳۳۲ش.
[۱۱]
حزین، محمدعلی، تذکره، ج۱، ص۲۱، اصفهان، ۱۳۳۴ش.
نقل شده است. ۸ - فهرست منابع(۱) جواهر کلام، عبدالعزیز، فهرست کتابخانه عمومی معارف، تهران، ۱۳۱۳ش. (۲) حزین، محمدعلی، تاریخ، اصفهان، ۱۳۳۲ش. (۳) حزین، محمدعلی، تذکره، اصفهان، ۱۳۳۴ش. ۹ - پانویس
۱۰ - منبعدانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابراهیم گیلانی »ج۲، ص۷۱۵. |